Wzorcowanie liczników Geigera to nie tylko techniczna formalność — to kluczowy element zapewniający precyzyjne i wiarygodne pomiary promieniowania jonizującego. W czasach, gdy bezpieczeństwo radiologiczne odgrywa istotną rolę w medycynie, przemyśle i ochronie środowiska, zrozumienie tego procesu staje się niezbędne. Wzorcowanie w laboratoriach odbywa się zgodnie z określonymi procedurami wzorcowania, regulują go zasady ochrony radiologicznej i jest to proces ściśle uregulowany od strony prawnej. Wzorcowanie przyrządów dozymetrycznych w Polsce najczęściej jest wykonywane w CLOR, czyli Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie. Urządzenia po wzorcowaniu otrzymują świadectwo wzorcowania w jednym z zakresie promieniowania gamma, promieniowania beta czy też promieniowania X.
Dlaczego wzorcowanie przyrządów pomiarowych jest tak istotne?
Pomiar promieniowania jonizującego jest kluczowy dla bezpieczeństwa osób pracujących w medycynie, przemyśle atomowym, wydobywczym, precyzyjnym, ale także dla wojska i służb mundurowych. Bez regularnego wzorcowania przyrządów pomiarowych nie mamy pewności, że urządzenia działają prawidłowo. A to oznacza, że nie możemy ufać wynikom pomiarów promieniowania jonizującego. W kontekście ochrony zdrowia publicznego, każdy błąd może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Wzorcowanie przyrządów pomiarowych zapewnia:
-
Dokładność pomiarów — eliminacja błędów wynikających z rozkalibrowania urządzenia.
-
Bezpieczeństwo — ochrona pacjentów, pracowników i środowiska przed niekontrolowanym promieniowaniem.
-
Zgodność z normami — spełnienie wymagań prawnych i branżowych.
-
Wiarygodność danych — możliwość porównywania wyników na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Licznik Geigera Soeks Quantum
Czy można zakupić licznik Geigera z wzorcowaniem?
Tak. Liczniki Geigera dostępne w naszym sklepie dostarczamy także z opcjonalnym świadectwem wzorcowania. Wiąże się to z dłuższym czasem oczekiwania ponieważ wzorcowanie przyrządów pomiarowych odbywa się w laboratorium niezależnie dla każdego egzemplarza, a świadectwo wzorcowania jest ważne przez określony czas.
Zdecydowanie najczęściej wzorcowanym dozymetrem marki SOEKS jest Soeks Quantum. To najwyższy model w naszej ofercie, często kupowany przez polskie uczelnie wyższe, jednostki samorządowe i firmy prywatne.
Od lat SR Tech współpracuje z Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej, które przeprowadza procedurę wzorcowania dozymetrów SOEKS. Realizujemy wzorocowanie dozymetrów nowych tak, aby klient otrzymał już gotowy produkt z certyfikatem. Usługa wzorcowania jest realizowana z naszej strony bez dopłat - jedyny koszt to cena samego wzorcowania w laboratorium (wycena zależy od parametrów wzorcowania).
Jak przebiega proces wzorcowania?
Wzorcowanie dawkomierzy polega na porównaniu badanego licznika z urządzeniem referencyjnym w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych. Celem jest sprawdzenie, czy licznik Geigera Mullera nie zawyża ani nie zaniża wyników. Pomiar promieniowania jonizującego w wielu instytucjach, firmach musi mieć zagwarantowaną wysoką dokładność.
Przykład praktyczny: Licznik Geigera w szpitalu, który monitoruje dawki promieniowania. Jeśli działa nieprawidłowo, może narazić pacjentów i personel na niepotrzebne ryzyko i w konsekwencji nawet oparzenia popromienne czy chorobę popromienną.
Kto przeprowadza wzorcowanie przyrządów dozymetrycznych?
Proces wzorcowania przyrządów dozymetrycznych mogą realizować wyłącznie wyspecjalizowane laboratoria, które spełniają rygorystyczne normy jakości. W Polsce nadzór nad nimi sprawuje Polskie Centrum Akredytacji (PCA), które zapewnia zgodność z międzynarodowymi standardami.
Dzięki temu:
-
Wyniki pomiarów są wiarygodne — potwierdzone przez niezależne instytucje.
-
Można je porównywać globalnie — zgodność z normami ISO i IAEA.
-
Użytkownicy mają pewność, że ich urządzenia działają zgodnie z przeznaczeniem.
Soeks Quantum
Laboratoria uprawnione do wzorcowania
W Polsce wzorcowaniem liczników Geigera zajmują się wyłącznie wyspecjalizowane laboratoria wzorcujące, które muszą spełniać rygorystyczne wymagania akredytacyjne. To właśnie one odpowiadają za zapewnienie, że urządzenia pomiarowe działają zgodnie z obowiązującymi normami. Ma to kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony radiologicznej.
Laboratorium Wzorcowania Przyrządów Dozymetrycznych i Radonowych (CLOR)
Laboratorium wzorcujące działa w strukturach Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) i jest instytucją uprawnioną do legalnego wzorcowania liczników Geigera oraz innych urządzeń dozymetrycznych.
CLOR oferuje wzorcowanie przyrządów pomiarowych w szerokim zakresie promieniowania jonizującego, co umożliwia precyzyjne dostosowanie urządzeń do obowiązujących norm. Dzięki temu użytkownicy mogą mieć pewność, że ich sprzęt działa prawidłowo i bezpiecznie – zarówno w środowisku zawodowym, jak i prywatnym. CLOR stanowi fundament krajowego systemu ochrony przed promieniowaniem.
CLOR w zakresie wzorcowania przyrządów dozymetrycznych posiada akredytację AP 057 obejmującą:
-
18.01 Wielkości dozymetryczne
-
promieniowanie gamma (źródła Cs-137, Co-60 i Am-241)
-
promieniowanie beta (Sr-90/Y-90, Kr-85)
-
promieniowanie X (seria widm wąskich N-40 do N-250)
-
-
18.02 Powierzchniowa emisja promieniowania.
-
źródło alfapromieniotwórcze - Am-241
-
źródła betapromieniotwórcze - Sr-90, C-14, Cl-36
-
-
18.03 Pomiary radonu
-
stężenie radonu
-
stężenie energii potencjalnej alfa
-
Dozymetr Quantum
Rola Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej i nadzór PAA
Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej pełni strategiczną rolę w krajowym systemie ochrony radiologicznej. Jako główny ośrodek odpowiedzialny za wzorcowanie liczników Geigera, działa na podstawie autoryzacji udzielonej przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA).
PAA to instytucja odpowiedzialna za nadzór nad bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną w Polsce. Sprawuje ona kontrolę nad działalnością CLOR-u, weryfikując spełnianie wszystkich wymagań technicznych i proceduralnych. Taka współpraca gwarantuje wysoką jakość usług oraz wzmacnia zaufanie do systemu ochrony zdrowia publicznego i środowiska.
Częstotliwość wzorcowania i wymagania formalne
Jak często należy wzorcować licznik Geigera? Wzorcowanie sprzętu dozymetrycznego zależy od typu urządzenia i jego zastosowania, ale najczęściej rekomenduje się przeprowadzanie wzorcowania co 12 miesięcy. Dlaczego to takie istotne?
-
Utrzymuje aktualność świadectwa wzorcowania,
-
Spełnia wymagania formalne i normatywne,
-
Minimalizuje ryzyko błędów pomiarowych,
-
Zapewnia ciągłość wiarygodnych pomiarów.
