Prawdopodobnie każdy z nas słyszał kiedyś o promieniowaniu. Jedni na lekcji fizyki w szkole, inni zaś w Internecie, bądź telewizji. A czy umielibyśmy odpowiedzieć na pytanie czym tak naprawdę jest pole elektromagnetyczne? Czy jest ono niebezpieczne dla życia i jaki jest wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe? Jak zmierzyć to pole?
W tym artykule znajdują się odpowiedzi na wiele nurtujących pytań!
- Co to jest pole elektromagnetyczne?
- Wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe
- Wpływ pola elektromagnetycznego na człowieka
- Ochrona ludzi przed polem elektromagnetycznym
- Jak zmierzyć pole magnetyczne?
- Mierniki pola elektromagnetycznego
- Wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe
- Oddziaływanie pola elektromagnetycznego
Co to jest pole elektromagnetyczne?
Otaczający nas wszechświat jest nierozerwalnie powiązany z pojawianiem się naturalnych zjawisk elektromagnetycznych. Tak zwane naturalne środowisko elektromagnetyczne to na przykład Słońce, Ziemia (oraz jej naturalne pole magnetyczne i elektryczne), a także wyładowania atmosferyczne oraz zjawiska kosmiczne. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym poprzez wytwarzanie i korzystanie z urządzeń elektrycznych człowiek stworzył potencjalne zagrożenie - każdego dnia, użytkowane przez nas sprzęty zasilane energią elektryczną celowo wytwarzają tak zwane sztuczne pole elektromagnetyczne. Jaki ma na nas wpływ?
Wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe
Pojawienie się sztucznego pola elektromagnetycznego nastąpiło stosunkowo niedawno, bo na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszy przepis w Polsce odnoszący się do działania pola elektromagnetycznego pochodzi z 20 sierpnia 1963 roku – było to Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczący ogólnych warunków zdrowia, jakie wymagane były od pracowników narażonych na działanie PEM (pola elektromagnetycznego). Kolejnym dokumentem, bardziej precyzyjnym i mającym na celu ochronę ludzi i środowiska przed negatywnymi skutkami pola elektromagnetycznego było Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 17 listopada 1980 roku. W nim znajdowały się dokładne zasady, jak chronić się przed działaniem szkodliwego promieniowania PEM.
Następnie pod koniec ubiegłego wieku Światowa Organizacja Zdrowia rozpoczęła badania nad ewentualnymi skutkami, a w 1998 roku Międzynarodowa Komisja Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym wystosowała listę ograniczeń związanych z narażeniem na PEM o częstotliwości do 300 GHz, mające chronić ludność. Na podstawie tej listy stworzono Zalecenie Rady Europejskiej z dnia 12 lipca 1999 roku w sprawie ograniczania ekspozycji ludności w polu magnetycznym o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz., które uznane zostało jako podstawowy akt Unii Europejskiej mający na celu ochronę ludności przed PEM.
Wpływ pola elektromagnetycznego na człowieka
Choć oddziaływanie pola magnetycznego nie jest odczuwane przez zmysły, może wywołać wiele zmian w organizmie człowieka. W momencie bezpośredniego przebywania w polu elektromagnetycznym zachodzić mogą skutki biofizyczne takie jak:
- pobudzenie tkanek mięśniowej lub nerwowej na skutek oddziaływania pól o częstotliwościach nie większych niż kilka MHz
- wzrost temperatury tkanek (przy ekspozycji o częstotliwości mega- lub gigahercowej)
- oddziaływanie na przemianę wolnych rodników
- zawroty głowy, nudności, problem z utrzymaniem koordynacji wzrokowo ruchowej
Według badań naukowców stałe narażanie się na promieniowanie PEM może wywołać zaburzenia funkcjonowania organizmu, np. układu krążenia, odpornościowego, sercowo-naczyniowego, a także wywołać może rozrost tkanek nowotworowych, oraz ogólne złe samopoczucie. Dodatkowo oddziaływanie PEM może uszkadzać pracę urządzeń elektronicznych (również medycznych), implantów elektronicznych (np.: stymulatory serca, pompy infuzyjne).
Ochrona ludzi przed polem elektromagnetycznym
Ochrona ludzi przed polem elektromagnetycznym jest możliwa z wykorzystaniem specjalistycznych ekranów czy też farb i tkanin ekranujących. Tkanina ekranująca to materiał, który ma za zadanie chronić przed szkodliwym działaniem pola elektromagnetycznego. Są one tworzone w taki sposób aby ekranowały i blokowały cząsteczki promieniowania. Zastosowanie tkanin ekranujących pozwala ochronić człowieka przed negatywnymi skutkami promieniowania.
Tkanina ekranująca chroni przed polem elektromagnetycznym poprzez tłumienie jego natężenia. Działa na zasadzie ekranowania, czyli tworzenia bariery pomiędzy źródłem pola elektromagnetycznego, a przestrzenią która ma być chroniona. Tkaniny ekranujące zawierają włókna metaliczne, które pochłaniają energię pola elektromagnetycznego. Zmniejszając tym samym wpływ pola magnetycznego na człowieka.
Wśród dostępnych na rynku tkanin ekranujących szczególnie godne polecenia są tkaniny ekranujące ADR TEX. Charakteryzują się wysoką skutecznością w ochronie przed polem elektromagnetycznym. ADR-tex to technologia oparta na specjalnych włóknach metalicznych, które są równomiernie rozmieszczone w strukturze tkaniny. Dlatego technologia tkanin ekranujących ADR TEX pozwala na skuteczne tłumienie pola elektromagnetycznego, nawet o wysokim natężeniu.
Działanie pola elektromagnetycznego w samochodzie elektrycznym
Działanie pola elektromagnetycznego w samochodzie elektrycznym związane jest z przepływem prądu elektrycznego przez elementy pojazdu. Źródłem pola elektromagnetycznego jest silnik elektryczny, który generuje pole magnetyczne podczas pracy. Inne elementy, takie jak baterie, przewody czy układy elektroniczne, również generują pole elektromagnetyczne, jednak o mniejszym natężeniu. Rola tego pola w funkcjonowaniu samochodu elektrycznego polega na przekazywaniu energii elektrycznej między poszczególnymi elementami pojazdu, co umożliwia jego napędzanie.
Poziomy ekspozycji na pole elektromagnetyczne w autach elektrycznych zależą od konstrukcji pojazdu, rodzaju silnika, baterii oraz układów elektronicznych. Wpływ pola magnetycznego na człowieka w samochodzie zależy od wielu czynników dlatego najlepiej sprawdzić go za pomocą urządzenia pomiarowego.
Jak zmierzyć pole magnetyczne?
Pewnie wiele osób zadaje sobie pytanie, czy istnieje możliwość pomiaru pola, a jeśli tak to.. jak to zrobić? Odpowiedź brzmi: tak, natężenie pola elektromagnetycznego można zmierzyć korzystając ze specjalnego miernika, który określi poziom pola elektrycznego i pola magnetycznego, a także fal radiowych. Dzięki takiemu miernikowi wykryjemy silne źródła pól elektromagnetycznych i będziemy mogli określić jakie wpływ ma działanie PEM na nasze zdrowie.
Mierniki pola elektromagnetycznego
W zależności od celu stosowane są różne metody pomiaru PEM. Jeśli na celu mamy pomiar pola elektromagnetycznego z jednego źródła najbardziej odpowiednią metodą będzie pomiar wąskopasmowy. Jeśli chcemy zmierzyć łączne oddziaływanie PEM na środowisko, wtedy najbardziej odpowiednia będzie metoda szerokopasmowa. Do pomiaru pola elektromagnetycznego służą mierniki pola elektromagnetycznego - są to specjalistyczne urządzenia pomiarowe takie jak miernik TriField TF2 czy Milerd HiRange. Oba urządzenia to mierniki promieniowania 5G, elektromagnetycznego i mikrofalowego, oraz sieci komórkowych. Każdy z nich pozwala na niezależny pomiar PEM oraz promieniowania mikrofalowego RF, sieci radiowych, telefonów komórkowych, radarów i nadajników telewizyjnych. Urządzenie TriField TF2 wykonuje pomiary do 6 GHz, dzięki czemu poradzi sobie z wykryciem planowanych częstotliwości telekomunikacyjnych 5G. Milerd HiRange posiada jeszcze wyższy zakres pomiarowy wykonując dokładne pomiary aż do 8 GHz. HiRange umożliwa także pomiar przyjętej w określonym czasie dawki promieniowania.
Należy pamiętać, że wysokie promieniowanie PEM określane jest także jako elektrosmog.
Wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe
Ze względu na wpływ sieci przesyłowych i telefonii 5G (piątej generacji) częste jest wykonywanie pomiarów przed rozpoczęciem budowy domów. Pozwala to określić czy pole elektromagnetyczne w konkretnym miejscu nie przekracza dopuszczalnych norm. Częstotliwość PEM Ziemi wynosi 7,83 Hz, a częstotliwość urządzeń takich jak telewizor, lub laptop to około 60Hz! W przypadku sieci transmisyjnych, nadajników i masztów te wartości są znacznie wyższe, choć często częstotliwości fal elektromagnetycznych nie są stałe w czasie i ulegają zmianie w ciągu dnia lub nawet na przestrzeni tygodnia. Dlatego jeśli zależy nam na dokładnym określeniu natężenia pola elektromagnetycznego i jego potencjalnego wpływu na zdrowie człowieka dobrze jest prowadzić pomiary przez dłuższy okres czasu. Może w tym pomóc urządzenie pomiarowe wyposażone w tryb pomiaru przyjętej dawki promieniowania elektromagnetycznego (obecnie taką funkcję posiada tylko miernik Milerd HiRange). W ten sposób wystarczy zostawić włączone urządzenie pomiarowe w testowanej lokalizacji w celu uzyskania diagnozy. Pomiar taki jest kluczowy jeśli chcemy określić wpływ pola magnetycznego na organizmy żywe.
Jak ocenić poziom promieniowania elektromagnetycznego w domu
W celu oceny wpływu pola magnetycznego na człowieka w domu i sprawdzić w jakim stopniu pole magnetyczne oddziałuje na nas, należy przeprowadzić pomiary w różnych miejscach i porównać otrzymane wyniki z obowiązującymi normami i zaleceniami. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w ocenie poziomu promieniowania:
-
Przeprowadź pomiary w różnych miejscach w domu, szczególnie w pobliżu urządzeń emitujących pole elektromagnetyczne.
-
Porównaj otrzymane wyniki z normami i zaleceniami dotyczącymi dopuszczalnych poziomów PEM.
-
Zwróć uwagę na miejsca, w których poziom promieniowania przekracza dopuszczalne normy, i podjąć odpowiednie kroki w celu zmniejszenia ekspozycji.
Pamiętaj, że regularne pomiary poziomu pola elektromagnetycznego oraz stosowanie się do zaleceń dotyczących bezpiecznego korzystania z urządzeń emitujących pole elektromagnetyczne są kluczowe dla ochrony zdrowia i środowiska.
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego
Warto pamiętać, że zdrowie człowieka to wartość ponad wszystkie. Korzystając z urządzeń elektrycznych i elektronicznych, a także będąc pod wpływem nadajników i sieci przesyłowych nie zapominajmy o ich ciemniejszej twarzy – oprócz użyteczności mogą być również niebezpieczne i mieć szkodliwych wpływ na nasze zdrowie. Mając na uwadze bezpieczeństwo swoje i swoich najbliższych dbajmy o siebie każdego dnia nie narażając się na zbędną ekspozycję na promieniowanie elektromagnetyczne i kontrolując poziom szkodliwego promieniowania. Miernik pola elektromagnetycznego na pewno pomoże określić poziomy pól elektromagnetycznych w miejscach gdzie najczęściej przebywamy i pomoże zlokalizować urządzenia elektryczne emitujące pole elektromagnetyczne o zbyt dużym natężeniu, których możemy się pozbyć. Czasem wystarczy tylko przesunąć źródło PEM (np. odsunąć telewizor od łóżka), aby osiągnąć znaczącą poprawę i zredukować oddziaływanie pola elektromagnetycznego na człowieka.